Wygodnym baksztagiem~02. Augustów

Na pewno wiele osób zastanawia się, jaki był powód wyjazdu aż w tak odległe miejsce, żeby zainaugurować czartery łodzi żaglowych. Przyczyna jest bardzo prosta. Podobał nam się ten region.

Jeszcze nie tak dawno, bo w czerwcu 1990 roku płynęliśmy spływem Czarną Hańczą i Kanałem Augustowskim do Biebrzy. Zatrzymaliśmy się wówczas przy przystani Campingu „Necko”, gdzie przechowywałem nasz samochód podczas spływu. Przy rozmowie z panem pilnującym parkingu ( był strzeżony), padło pytanie z mojej strony o czarter łodzi w Augustowie. Pan zamyślił się i powiedział, że jeśli ktoś czarteruje, to pewnie będzie to Oficerski Yacht Club Pacyfic nad j. Białym, lub Oddział PTTK Augustów przy ulicy Nadrzecznej. Dodał, że to bardzo prawdopodobna informacja, bo, jak to ujął, w hangarze tej przystani klepią z formy jachty Sportina 595, więc prawdopodobnie chętnie jedną wyczarterują. Po przyjeździe do domu, znalazłem w książce telefonicznej adres i telefon do szefa Oddziału PTTK. Zasięgnąłem informacji „u źródła” i wiedziałem już, że w przyszłym, czyli 1991 roku, będę mógł wypożyczyć jedną z ich łodzi. Ucieszyłem się. 
 

W spływie Czarną Hańczą brał udział mój świeżo upieczony szwagier, Marek. Nie miał patentu żeglarskiego, ale miał za sobą urlop spędzony na żaglach, na Mazurach. Umiał „powozić” żaglówką. Bardzo mi się to podobało, bo gdyby zgodził się wziąć udział w tym czarterze, miałbym sprawnego pomocnika i towarzystwo. Marek chętnie przystał na propozycję, tylko spytał, czy mógłby zabrać też dziewczynę.

- A masz? Zapytałem zdziwiony.(Marek był moim szwagrem już prawie dwa lata a nie wiedziałem, że ma dziewczynę)

- Nie, ale będę miał. Mam jedną taką na oku! To siostra kolegi.

- Umie pływać? Zapytałem z troską.

- Jeszcze nie wiem, ale jak się dowiem, to ci powiem.

Powiedział. Dziewczyna ma na imię Marta, trochę się boi, bo nie umie pływać (!) ale słyszała wiele o żaglach i bardzo jest zainteresowana tym urlopem.

Ustaliliśmy termin. Lubiliśmy z Ulą urlopy czerwcowe, bo w tym czasie cała infrastruktura turystyczna i wypoczynkowa, była już gotowa na przyjęcie wakacyjnych gości, a jeszcze nie było tłoku na wodzie i w ośrodkach, czy portach. Wybraliśmy więc termin: Ostatni tydzień czerwca i pierwszy lipca. Razem czternaście dni laby.

Wyjazd nie był prosty. Jechaliśmy naszym fiatem combi. Ja z Ulą wyjeżdżałem w piątek, ale Marek narzekał, że Marta ma wolne dopiero od soboty, więc oni mogą dopiero tego dnia. Umówiliśmy się zatem, że my pojedziemy dzień wcześniej do Poznania, bo miałem tam służbową sprawę do załatwienia i w dodatku rodzinę, gdzie mogliśmy przenocować. Marek z Martą mieli w sobotę, rannym pociągiem przyjechać do Poznania. Umówiliśmy się przy wyjściu zachodnim z dworca. Znalezienie nawet w tamtych czasach miejsca parkingowego pod dworcem, graniczyło z cudem, jednak udało nam się jakoś zaparkować. Pociąg przyjechał, a naszych towarzyszy nie ma! Chodzimy tam i sam po dworcu, a ich nie ma! W końcu zrezygnowani wracamy do samochodu i zastanawiamy się, co teraz? Patrzymy, a nasze zguby stoją przy wyjściu z budynku i się miło uśmiechają. Okazało się, że po wyjściu z pociągu, poszli na chwilę do baru, kupić coś do picia. Szukaliśmy ich wszędzie, ale nie w barze… Sytuacja się wyjaśniła. Zajęliśmy miejsca w aucie i ruszyliśmy na podbój północno wschodnich rubieży naszego kraju. Czarter był zadatkowany, łódź czekała na nasz przyjazd.

Podróż z Poznania do Augustowa trwała dwa dni. Tak, tak! To nie pomyłka! Moja małżonka ma pewną przywarę. Chorobę komunikacyjną. Nie może jeździć samochodem. Wprawdzie , kiedy nałyka się różnych specyfików i zajmie miejsce obok kierowcy, może jakiś czas jechać, ale zasięg jej podróży wynosi około dwustu pięćdziesięciu kilometrów, no czasami dociąga do trzystu. Było tak i tym razem. Po przejechaniu około trzystu kilometrów, Ula zameldowała, że właśnie dopadła ją megamigrena i musimy się zatrzymać na nocleg a ona prosi o zastrzyk przeciwbólowy. 

Znaleźliśmy jakąś łąkę i stanęliśmy na niej obozem. Zajęliśmy się stawianiem namiotu, kiedy Marta powiedziała, że strasznie ją gryzą komary. Ubrana była raczej na podróż. Tenisówki, krótkie skarpetki i spodnie z nogawką ¾. Właśnie w odkryte miejsca między końcem nogawek, a początkiem skarpetek cięły ją niemiłosiernie te bestie. Na taką okoliczność też byłem przygotowany. Kupiłem na stacji benzynowej w Zielonej Górze, płyn na komary. Spryskaliśmy Marcine nogi tym specyfikiem i w poczuciu dobrze spełnionego obowiązku oddaliliśmy się organizować biwak. Marta nie mogła chwili ustać w miejscu. Wydało jej się, że wszystkie komary z okolicy zleciały się by ją pożreć żywcem. Schowała się do rozstawionego namiotu i nie chciała już do rana wyjść. Nazajutrz ubrała się przezornie w dresy z długimi nogawkami, koszulę z długim rękawem i tak odziana zjadła w spokoju śniadanie. Komary po nocnym polowaniu. Poszły sobie spać.

Reszta podróży przebiegła bez jakichkolwiek problemów. Rozglądaliśmy się po okolicy, ciekawi krainy, którą mijaliśmy. W Augustowie, w Oddziale PTTK, a właściwie na ich przystani stanęliśmy około godziny 11.00 . Poszedłem załatwić formalności i tu czekała mnie spora niespodzianka. Otrzymałem ogromne zniżki, bo byłem członkiem PTTK, byłem członkiem Komisji Weryfikacyjnej TOK Zarządu Wojewódzkiego PTTK, a także przodownikiem Turystyki Kajakowej. Po zsumowaniu zniżek wyliczono stawkę dzienną za czarter w wysokości ( w przeliczeniu na dzisiejszą walutę) trzydziestu złotych za dobę. Dwa tygodnie, to kwota 420 zł. Nasza radość nie miała końca. Byliśmy przygotowani na znacznie większy wydatek. Po przeliczeniu na osobę, wyszło nam po 105 złotych. Byliśmy bogaci!

 ształowanie

 

Zaczęliśmy ształować łódź (ładować do niej wszystkie nasze bagaże i żywność).

Przed wypłynięciem zrobiliśmy rekonesans. Dotarliśmy na Rynek Główny w mieście, przy którym namierzyliśmy sympatyczną kawiarnię i, co ważne, jadłodajnię w stylu baru mlecznego, gdzie podawano obficie, smacznie i tanio. Zapamiętaliśmy współrzędne a w drodze powrotnej na przystań trafiliśmy na targowisko, gdzie sprzedawano różne wiktuały, a przybysze zza wschodniej granicy handlowali trunkami. Kupiliśmy ze szwagrem dwie butelczyny. Okazało się, że zawartość jednej z nich mocno zalatuje naftą. Widocznie przemycano zawartość w kanistrze po oleju napędowym, a dopiero na miejscu przelewano do butelek. Pomyśleliśmy, że zaczniemy od tej, która nie zalatuje, a potem będzie nam łatwiej…

Wróciliśmy na łódź, postawiliśmy żagle. Pogoda się psuła. Wiatr nasilał się. Jachty zaczęły spływać do przystani. My wypływaliśmy. W tamtych czasach nikt nie myślał o wynalazku o nazwie rolfok. Przedni żagiel występował na wyposażeniu w trzech rozmiarach: Fok sztormowy ( taki mały trójkącik), fok marszowy ( rozmiar normalny) i genua (duży fok, sięgający poza uchwyty want). Główny żagiel (grot) posiadał dwie możliwości refowania (zmniejszania powierzchni). My Postawiliśmy fok sztormowy i płynęliśmy pod pełnym grotem. Po wyjściu na główne ploso jeziora Necko, trochę gięło łódź, ale nie czuliśmy się w najmniejszym stopniu zagrożeni. Walczyliśmy ze szwagrem płynąc ostrym bajdewindem, gdzie oczy poniosą. Przecież i tak nie znaliśmy jeziora! Radości pływania nie zmąciła nam nawet motorówka z przystani, która podpłynęła do nas z pytaniem, czy niczego nam nie trzeba. Wiem. Właściciele obawiali się o sprzęt. Wydobycie łodzi z dna byłoby trudne i kosztowne. Sprawdziwszy jednak, że doskonale sobie radzimy, spokojni właściciele wrócili do portu, a my popłynęliśmy aż do północno zachodniego krańca jeziora. Tam, przy polanie znaleźliśmy niewielki pomost, przy którym postanowiliśmy się zatrzymać.

 miejsce pierwszego noclegu

Wiatr przed nocą ucichł. Miejsce wydało nam się doskonałe na nocleg. Tak też stanęło. Tu zrobiliśmy przyjecie zapoznawcze, bo przecież Marta dopiero co wstąpiła w nasze szeregi. Rzeczywiście, po pierwszej butelce, ta druga, zalatująca naftą, nie wydała nam się ohydna. Po zapadnięciu zmroku, komary znów przypuściły szturm. Ponownie wyciągnąłem z bagaży płyn na komary i wysmarowałem nim krawędzie zejściówki, tworząc w moim mniemaniu swoistą barierę dla owadów. Jakież było nasze zdziwienie, kiedy okazało się, że chyba wszystkie komary z okolicy zleciały się do tej zejściówki. Poważnie wystraszeni zaczęliśmy kombinować, jak się tu przed nimi obronić? Marek wziął buteleczkę ze specyfikiem i czyta instrukcję. Niby wszystko ok. Zastanawiamy się, że może to płyn na nasze zielonogórskie komary. Na tutejsze widać nie działa. W końcu ktoś się doczytał w tytule: płyn NA komary a nie PRZECIW komarom!
Chyba Markowi przyszedł do głowy pomysł, żeby wyjść z łodzi i popsikać specyfikiem okoliczne krzaki. Tak też zrobiliśmy. Komary przeniosły się na przybrzeżne zarośla! Eureka! To był rzeczywiście płyn NA komary! Odtąd, chcąc mieć ochronę przed tymi krwiożerczymi bestiami, pryskaliśmy okoliczne krzaki i tam odciągaliśmy od nas owady. Na łodzi był względny spokój. Dało nam to asumpt do wynalezienia czegoś, co by nas chroniło przed komarami. Nazajutrz popłynęliśmy do Augustowa i w pasmanterii kupiliśmy kawałek firanki, czy tiulu, Marek ofiarował kilka ciężarków wędkarskich, które wszyliśmy w krawędzie i przypięliśmy na plastelinę moskitierę na zejściówkę. Od teraz przestaliśmy się obawiać o to, że się podusimy w szczelnie zamkniętej łodzi, ale komary nie odpuściły! Atakowały nas przez szyber do miecza. Obudowa tego szybra miała otwory rewizyjne w kabinie. Okazało się, że jeden z nich pozbawiony był pokrywki i stał się bramką dla zjadliwych owadów. Kiedy odkryliśmy to miejsce, też je zasłoniliśmy i odtąd mogliśmy już spokojnie spać. 
 

Kolejny dzień spędziliśmy wpływając w odnogę Necka, zwaną Rospuda. Kończyła się ona wyspą, która jakby stała na straży ujścia rzeki o tej samej nazwie. Wzdłuż zatoki urządzono tor wioślarski. Wytyczono go za pomocą małych boi, rozmieszczonych w niewielkich odległościach. W ten sposób wyznaczono chyba cztery tory. Wiatr wiał prostopadle do burt, więc i w jedną i w drugą stronę wypadało płynąć nam półwiatrem. Jak tu nie wykorzystać takiej okazji?

Zrobiliśmy cztery rundy tam i z powrotem płynąc po każdym torze. Było pusto, nikomu nie przeszkadzaliśmy. Na głównym plosie, ktoś do nas dołączył, próbując się z nami ścigać. Płynęliśmy w kierunku jeziora Białego i „regaty” musiały skończyć się przy mostku między Neckiem i Białym. Niedaleko za mostem, po prawej stronie zobaczyliśmy pomosty wspomnianego już wcześniej wojskowego Yacht Clubu „Pacyfic”. Zatrzymaliśmy się tam i poszliśmy do kawiarni. Było przyjemnie, więc pozostaliśmy przy gościnnej kei na nocleg. Rano, po śniadaniu wyszliśmy na jezioro. Eksploracja trwała cały dzień. 

 

Połyskująca srebrzyście toń jeziora kusiła, by skorzystać z kąpieli. Chętnie jej zażywaliśmy, tym bardziej, że pogoda była przepiękna. Stanęliśmy na półwyspie, głęboko wrzynającym się w jezioro.

 

W oddali widać było zabudowania miejscowości Przewięź. Jednak to właśnie tu postanowiliśmy przenocować. Nie było spokojnie. Do późnych godzin wieczornych pływały tam i z powrotem szybkie motorówki, które wzbudzały fale, martwe fale. Najgorsze dla żaglówki, bowiem takielunek, nie pracujący, jest luźny i wówczas nie jest odporny na takie gwałtowne szarpania. Jacht, na martwej fali chybotał się nieustannie, a my drżeliśmy o stan olinowania. Ster zdjęliśmy, więc chociaż to urządzenie było bezpieczne.

 Noc minęła spokojnie, a rano popłynęliśmy do śluzy Przewięź. Tu spotkała nas kolejna przygoda. Przycumowaliśmy do dalby na dolnym awanporcie śluzy, by przygotować jacht do śluzowania. Należało położyć bezpiecznie maszt, zabezpieczyć takielunek i wybrać do zera miecz. Wybieranie miecza szybrowego, to ciężka praca! Sam miecz jest ciężki i choć fał (lina do wybierania inaczej podciągania go) była kilkakrotnie przekładana przez krążki (wielokrążek), to i tak ta czynność nie należała do najłatwiejszych. Lina fału nie była w żaden sposób zabezpieczona i kiedy ją ciągnąłem, nagle wysunęła mi się z rąk. Miecz poszedł w dół, ciągnąc za sobą fał. Marek jakimś dziwnym trafem uchwycił jej koniec, ale już w otworze szybra. Trzymał tę linę za koniuszek z ręką zanurzoną w czeluści otworu aż po pachę. Tak uwięziony czekał, aż coś wymyślimy. Wpadłem na pomysł, że wejdę do środka i przez rewizję dowiążę juzing (krótką linkę) i w ten sposób może uda nam się przywrócić fał do stanu początkowego (z końcówką na zewnątrz). Wiatr odwrócił nas tak, że stanęliśmy w poprzek kanału. Opuszczony już maszt przegradzał prawie całą szerokość drogi wodnej, kiedy wrota śluzy się otworzyły i wypłynął z niej statek białej floty. Kapitan nie był dla nas grzeczny. Wygrażał, straszył. Spanikowani, nie bardzo wiedzieliśmy co robić. Postanowiłem wyciągnąć pagaje i wiosłować wspólnie z dziewczynami. Marek był uwięziony na deku, bo trzymał fał miecza. Przepłynęliśmy na drugi brzeg kanału, dając drogę statkowi. Tu spokojnie doprowadziliśmy nasz plan naprawy napędu miecza, do końca. 

Tak więc w ciągu trzech dni, musieliśmy stawić czoła już trzem przeciwnościom losu. Na szczęście w Przewięzi była restauracja. Po przeprawieniu się przez śluzę, stanęliśmy na górnym awanporcie, w miejscu przeznaczonym do cumowania i stamtąd udaliśmy się na obiad. Pamiętam, że był bardzo smaczny. 

Potem popływaliśmy po jeziorze Studzienicznym. Piękne! Objęte strefą ciszy. Nie musieliśmy obawiać się o takielunek podczas postoju. Znaleźliśmy na brzegu przeciwległym do śluzy, rozwalający się , stary pomost, który posłużył nam za kilkudniową bazę. Nieopodal była leśniczówka z bardzo miłymi gospodarzami. Widywaliśmy się często, bo robiliśmy u nich zaopatrzenie w świeże jaja, ziemniaki, warzywa. Inne rzeczy, uprzejmy pan leśniczy przywoził nam z miasta, do którego i tak jeździł służbowo. Nawet piesek państwa leśniczych zaprzyjaźnił się z nami.

Pomost był w kiepskim stanie, już częściowo rozebrany, ale nam nie bardzo to przeszkadzało, gdyż znaleźliśmy w tym miejscu prawdziwy spokój. Tu czyniliśmy poranną toaletę, tu odbywały się kąpiele, tu opalaliśmy się. Do restauracji płynęliśmy łodzią, lub kajakiem (z konieczności tylko dwie osoby). Zabrałem ze sobą dmuchanego rekina. Przydał się kilka razy.

 

Po kilku dniach przenieśliśmy się na plażę po drugiej stronie jeziora. Odkryliśmy, że jest to miejsce zagospodarowane przez harcerzy. Obozu jeszcze nie było, ale infrastruktura działała. Nie musieliśmy chodzić na stronę z saperką. Były czyste „sławojki”. Woda z kranu też płynęła!

 

Postaliśmy dwa dni w tym miejscu i musieliśmy wracać. Znów była śluza Przewięź i znów natknęliśmy się na ten sam statek z buńczucznym kapitanem. Znów coś mu się nie podobało, ale nie daliśmy się wciągnąć w pyskówkę. Stanęliśmy na dolnym awanporcie i poszliśmy do restauracji. 

Po obiedzie wzięliśmy ze szwagrem po piwie i sączymy je sobie. Dziewczyny poszły oglądać jakieś stragany. Rozmawiamy tak sobie, a tu widzę, że siedzący przy sąsiednim stoliku dwaj młodzieńcy w wieku może maturalnym, tęsknie patrzą na nasze kufle i przełykają ślinę. Żal mi się ich zrobiło, bo miałem w świeżej pamięci, jak jeszcze nie tak dawno, sam ścibuliłem grosze na wakacjach. Zawołałem kelnera i zamówiłem piwo dla chłopaków. Przepili do nas, w geście podziękowania, a szwagier bardzo się zdziwił, bo nie wiedział, że stać mnie na taki gest. Odpowiedziałem, że przecież zaoszczędziliśmy na czarterze, to wcale mi nie żal, niech chłopaki nie przełykają śliny, tylko piwo. Wróciliśmy na łódź i zrobiliśmy sobie sjestę, po której wróciliśmy na znane już miejsce przy wysuniętym półwyspie. 

Było piątkowe popołudnie. Zjeżdżała Warszawka na weekend. Wnet nadjechała fajna furka z przyczepką, a na niej motorówka. Właściciel przyjechał tylko z dwoma laskami. Te natychmiast wskoczyły w bikini, a facet przystąpił do wodowania łodzi. Wjechał po piasku przyczepą do wody. Płytko! Łódka nie spływa! Podjechał jeszcze metr i tylne koło auta zanurzyło się po oś. Motorówka spłynęła, ale samochód z przyczepką ugrzązł w miękkim piachu. Dziewczyny miały pięknie wymalowane paznokcie i ani w głowie im było pchać to, czym przyjechały. Sytuacja stawała się ciężka, gdyż auto coraz bardziej zagłębiało się w piachu. Postanowiłem, że pomożemy. Zdjąłem z bomu talię (szot grota) – jest to długa, dość gruba lina na wielokrążku. Zaczepiliśmy o drzewo i ciągnęliśmy zestaw jak na holu. Auto wyszło z wody. Wdzięczny motorowodniak zaproponował nam przejażdżkę swoją motorówką, Wszyscy oprócz mnie skorzystali. Ja zostałem na straży łodzi i sprzątałem takielunek, przywracając talii jej właściwą funkcję. Wieczór wspólnie spędziliśmy na naszej Sportinie. Motorowodniacy poszli spać do swojego namiotu, my nocowaliśmy w jachcie.

Nazajutrz, kiedy tylko pierwsza bryza nadęła nasze żagle, ruszyliśmy w kierunku Necka. Przebyliśmy całe Białe i Necko, aż do znanego nam z pierwszej nocy miejsca. Polana, przy której stał pomościk zaczęła napełniać się namiotami i przyczepami campingowymi, ale mogliśmy jeszcze w spokoju przenocować. Złowiłem tu sporego okonia, i kilka mniejszych rybek. Była pożegnalna kolacja.

 

Rano umyliśmy łódkę, by oddać ją taką, jaką wzięliśmy. Spakowaliśmy nasze bagaże i tak przygotowani wyruszyliśmy w kierunku przystani. Pech chciał, że gdzieś w połowie drogi przestało wiać. Całkowita flauta! Wzięliśmy się więc z Markiem za pagaje, ale kiepsko szło, no i kawał drogi do takiego wiosłowania, a to spora krypa! Marek wpadł na pomysł, żeby wybrać trochę płetwę steru i powoli wchlować nią w prawo i w lewo. Było skuteczne, ale i tak posuwaliśmy się w żółwim tempie "trzy pluje na godzinę". Wiedzieliśmy już, że nie zdążymy na planowany termin zdania łodzi. Wówczas nie było telefonów komórkowych. Nie mieliśmy jak zawiadomić wynajmującego, że się trochę spóźnimy. 

Znów zaniepokojony właściciel podpłynął motorówką. Trochę nas podholował. Zdążyliśmy. Cieszyło nas, że przy odbiorze, nie było żadnych zastrzeżeń co do stanu łodzi. Była nawet delikatna pochwała.

Skorzystaliśmy jeszcze z wcześnie namierzonej jadłodajni w Augustowie i ruszyliśmy w drogę powrotną. Tu muszę nadmienić, że wprowadziliśmy nową, świecką tradycję w naszej grupie. Postanowiliśmy, że będziemy co roku czarterowali łódź na jakimś innym jeziorze, i po czarterze, będziemy zwiedzali jeszcze jakieś dodatkowe miejsce w okolicy lub po drodze. Ten zwyczaj wprowadziliśmy niezwłocznie w czyn. Pierwszym miejscem, które zwiedziliśmy, było sanktuarium w Świętej Lipce k. Kętrzyna. Piękna budowla i ciekawe organy. Wysłuchaliśmy nawet półgodzinnego koncertu.

 

Potem wypadło nam jechać przez Giżycko i jak tu nie wpaść do portu jachtowego?

Koło Żnina trafiliśmy do Wenecji, a tam był skansen kolei wąskotorowej. Bardzo fajna zabawa! Lokomotywy i wagoniki, jak dla dzieci.

 

Kiedy jest się w takim miejscu, nie można ominąć Biskupina!

 

Pod wieczór, gdzieś nad jeziorem Pakoskim, stanęliśmy na nocleg. Postawiliśmy samochód i namiot w krzakach, trochę z dala od ludzi. Już się ściemniało. Rano zrobiliśmy śniadanie na masce auta i wyruszyliśmy do domu. Do dziś wspominamy ten pierwszy, wspólny wypad na żagle, jako bardzo miłą przygodę.

 

Było jeszcze wiele czarterów i związanych z nimi przygód. Zapraszam na kolejne odcinki.